تاثیر بو بر مغز

تاثیر بو بر مغز

تاثیر بو بر مغز انسان یکی از مباحث جالب در علم روان‌شناسی بوده است که مطالعات بسیار زیادی در این زمینه انجام گرفته است. بویایی یکی از حواس پنج‌گانه در انسان می‌باشد و هر فرد دارای 5 الی 6 میلیون گیرنده بویایی است. با فعال شدن گیرنده بویایی سیگنالی در سلول بویایی ایجاد شده که پیام را به مغز ارسال می‌کند و فرد می‌تواند بو را استشمام کند. مطالعات انجام شده نشان داده که بویایی از اولین حواس تکامل یافته در مغز می‌باشد و همچنین پیاز بویایی با نقاطی از مغز که مسئول هیجانات و حافظه هستند پیوند مستقیم دارد. در نتیجه بوها می‌توانند بر احساسات، یادگیری، رفتار و حافظه بلند مدت افراد تاثیر داشته باشند.

بوهای مختلف با تاثیر بر روی مغز باعث ایجاد احساسات متفاوت می‌شوند و احساسات بر رفتار و شیوه ارتباط ما با افراد تاثیر می‌گذارد. برای مثال اکثر افراد زمانی که از شخصی بوی خوبی به مشامشان برسد او را فرد خوبی تلقی خواهند کرد و همچنین برعکس آن هم صدق می‌کند.

بوهای خوب

تاثیر بو بر مغز امروزه بر کسی پوشیده نیست و می‌دانیم که بوهای خوب میتواند موجب حس آرامش در افراد شود. بوی خوب یکی از صفات مثبت افراد بوده و موجب جذابیت میشود. بوهای خوب اعتماد به نفس را افزایش داده و روابط خانوادگی را بهبود میبخشد. بوی خوب از لحاظ افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد و کاملا سلیقه‌ای می‌باشد. حس بویایی همانند بسیاری از حواس دیگر در دوران جنینی شکل گرفته و نقش بسیار مهمی را در ایجاد ارتباط بین افراد دارد. بوی خوب در ذهن یک فرد به صورت یک حالت حافظه فرم به خاطر سپرده می‌شود. بنابراین، شما ممکن است با شنیدن مجدد یک بوی خوبی که در دوران کودکی خود تجربه کرده‌اید، در طول زمان سفر کرده و علاوه بر تجدید خاطرات، آرامشی وصف نشدنی را تجربه کنید.

تاثیر بو بر روح و روان

یکی از اثرات بو بر مغز را می‌توان در شاخه‌ای از علم به نام آروماتراپی به معنای درمان با استفاده از عطر و بو جست‌وجو کرد. دستگاه بویایی انسان به سیستم مرکز کنترل هیجان، حافظه و احساسات جنسی متصل بوده و در کنترل ضربان قلب، فشار خون، استرس، تنفس، تعادل هورمون‌ها، احساسات و خلق و خو دخالت دارد. در نهایت این پیغام های دریافت شده توسط مغز، بر جسم و روح انسان تاثیر گذاشته و باعث کاهش استرس، اضطراب و مشکلات روحی و روانی، رفع دردهای عضلانی و روماتیسمی، بر طرف کردن اختلالات گوارشی و بسیاری از بیماری‌های جسمی و روحی می‌گردد. پیام‌های دریافت شده توسط این گیرنده‌ها (همان بوی خوش) به قسمت لیمبیک در مغز می‌رسد. این قسمت از مغز با سایر سیستم‌های مغز که مربوط به حافظه، تنفس، گردش خون و غدد درون ریز (غدد ترشح کننده هورمون) هستند در ارتباط می‌باشد. درنتیجه این پیغام‌ها به مناطق اصلی رسیده و در آن ها کدبندی شده و در حافظه مربوط به بو در مغز ذخیره می شود. از جمله اثرات دیگر بو بر مغز و از جمله بوی خوب بر روی روح روان می‌توان به ترشح هورمون‌های شادی از قبیل سرتونین و اکسی‌توسین اشاره کرد. به محض حس بوهای مطبوع، ترشح این هومون‌ها باعث ایجاد حالت آرامش در مغز و تغییر امواج مغزی خواهد شد. بنابراین، با استفاده از شاخه جدید آروماتراپی می‌توان به درمان بسیاری از بیماری‌های عصبی کمک شایانی نمود.

عوارض بوی بد

مرکز بویایی همانند شاخک‌های حساسی عمل کرده که می‌تواند کیفیت زندگی را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال افرادی که غالبا در محیط‌های بد بو کار می‌کنند، غالبا از تمرکز اعصاب ضعیف‌تری برخوردار هستند. این امر دلیل منحصر به فرد خود را دارد. بو در طبیعت یکی از عوامل جذب جنس مخالف، هشدار به دیگران و نهایتا فراری دادن دشمن‌ها می‌باشد. بسیاری از حیوانات و گیاهان با تولید بوهای تند و زننده دشمان خود را فراری می‌دهند. بنابراین، شما با شنیدن بوهای بد دچار استرس و ترس خواهید شد. این بو سبب ترشح فوری هورمون آدرنالین و در صورت تداوم استشمام سبب ترشح کورتیزول خواهد شد که باعث ایجاد حالت استرس و بی‌قراری خواهد شد. از اثرات بو بد بر مغز می‌توان به ایجاد اختلال عصبی و استرس اشاره کرد. بوی بد حس اعتماد به نفس را در شما کاهش داده و مانع از ایجاد یک ارتباط مناسب با دیگران خواهد شد.

احساس بوی خوش

سلول‌های بویایی موجود در سقف حفره بینی مولکول‌های پراکنده بو ساطع شده از ترکیبات مختلف را دریافت کرده و پس از تبدیل آن‌ها به پیام عصبی، آن‌ها را لوب‌های بویایی که در بخش جلویی مغز دارند می‌فرستند. این پیام‌ها در این بخش تجزیه و تحلیل شده و پاسخ مناسب به آن داده می‌شود. احساس بوی خوش زمانی اتفاق می‌افتد که پاسخ نهایی مغز به شنیدن این بو، ترشح هورمون‌های القا کننده شادی و آرامش باشد. باید توجه شود که حتی یک بوی خوب، می‌تواند تداعی کننده خاطرات تلخ برای برخی از افراد باشد که این امر سبب ایجاد حالت استرس و خشم در آن‌ها خواهد شد که این امر تحت عنوان حافظه بویایی شناخته می‌شود.

آیا بوی بد حافظه را ضعیف میکند؟

تاکنون نتایج علمی معتبری در مورد این امر منتشر نشده است. با این حال، در کل می‌توان گفت که هر عاملی که سبب ایجاد اختلال عصبی در بدن شود، می‌تواند سبب کاهش بازدهی ذهن و بالتبع آن حافظه شود. بوهای بد و یا یا بوهایی که سبب القا حالت استرس و آماده باش در بدن می‌شود، می‌تواند در عملکرد مغز اختلال ایجاد کند. استرس ناشی از شنیدن بوهای بد و از جمله اثرات بو بر مغز بوده که سبب فعال شدن تعداد زیادی از سلول‌های عصبی به‌صورت همزمان خواهد شد. با ادامه یافتن این عمل بخش مربوط به هوشیاری عملکرد خود را از دست داده که این امر سبب ایجاد اختلال در حافظه شد. بنابراین، تا جای ممکن از قرار گرفتن در محیط‌های بد بد خودداری کرده و عطرهایی را انتخاب کرده که شباهت زیادی را با ترکیب بدنی شما داشته و سبب ایجاد حفظ حالت اعتماد به نفس در شما خواهد شد.